Malzeme Listesi:
* 200 g kıyma
* 1 kg kuru soğan
* 1 demet maydanoz
* 500 g kuru soğan
* 600 g pilavlık bulgur
* 1 çay kaşığı karabiber
* 1 çay kaşığı kırmızı biber
* 1 tatlı kaşığı tuz
* 250 g salça (biber ve domates salçası karışımı, tercihen ev yapımı)
* 1 kg asma yaprağı (haşlanmış, yaprağın iriliğine göre adedi değişir)
* 1 litre kemik suyu
Hazırlanışı:
* Bulguru geniş bir kaba alın ve üzerine 1 litre kaynar su dökerek 30 dakika dinlendirin.
* Bu süre içinde kuru soğanları küp küp doğrayın ve geniş bir kaba alın.
* Doğranmış soğanlara baharatları ekleyin, maydanozu ince ince kıyarak karışıma katın.
* Kıyma ve kuyruk yağını eriterek (kuyruk malzemeye iyice yedirilir) soğutun.
* Salçayı ekleyerek harcı tamamen karıştırın, tadına bakarak tuzu ayarlayın.
* Arapgir yapraklarını büyüklüklerine göre bölerek küçük boyutlarda sarmalar yapın.
* Sarma işlemi tamamlandıktan sonra sarmaları çelik tencereye sıkıca dizin.
* Tencerenin üzerine porselen bir tabak veya özel sarma kapağı yerleştirerek kısık ateşte pişirin.
* Kaynadıktan sonra yaklaşık 1 saat pişmesi yeterlidir.
* Pişen sarmalar geleneksel Arapgir mutfağında kullanılan kalaylı bakır tabaklara alınır.
* Üzerine isteğe göre karabiber ve maydanoz serpilerek sıcak servis edilir.
Arapgir Dolaması’nın Tarihi ve Kültürel Önemi
Arapgir Dolaması, Malatya’nın tarihi ilçesi Arapgir’in zengin mutfak kültürünü yansıtan, köklü geçmişe sahip bir yemektir. Arapgir mutfağı, Osmanlı’dan günümüze taşınan lezzetleriyle ünlüdür ve dolma kültürü bu mutfağın en önemli unsurlarından biridir. Arapgir Dolaması, yörede özellikle düğünlerde, bayramlarda ve özel sofralarda itina ile hazırlanan özel bir yemektir. Bu yemek, en dikkat çekici özelliği pirinç yerine bulgurla yapılmasıdır. Coğrafi işareti tescil almış olan Arapgir yaprağı, ince damarlı ve yumuşak dokusu sayesinde dolamalara eşsiz bir lezzet katar. Yörede yetişen üzümlerden elde edilen bu yapraklar, Arapgir Dolaması’nın karakteristik tadını belirleyen en önemli bileşenlerdir.
Arapgir halkı için dolma yapmak sadece bir yemek hazırlama süreci değil, aynı zamanda sosyal ve kültürel paylaşım ritüelidir. Büyük sofralar kurularak aile bireyleri ve komşular bir araya gelir, ince usulüyle dolmalar sarılır ve pişirilir. Bu gelenek, toplumun dayanışma ruhunu ve misafirperverliğini de simgeler.
Yemeğin iç harcında kullanılan kuyruk yağı, Osmanlı mutfağından miras kalan bir teknik olup, dolmaya eşsiz bir tat ve yumuşaklık kazandırır. Pilavlık bulgur, kıyma ve baharatlarla harmanlanarak yapılan iç harç, yaprakların arasına sarıldıktan sonra ağır ateşte yavaş yavaş pişirilir. Geleneksel olarak kalaylı bakır tabaklarda servis edilmesi, hem yemeğin otantik sunumunu hem de tarihi dokusunu koruyan bir detaydır.
Bugün, Arapgir Dolaması yalnızca bölge halkı tarafından değil, Türkiye’nin farklı bölgelerinde de bilinen ve beğenilen bir lezzet haline gelmiştir. Arapgir’in yöresel mutfak kültürünü yaşatmak adına birçok festival ve etkinlikte tanıtılan bu yemek, hem geleneksel sofralarda hem de modern mutfaklarda kendine özgün yerini korumaya devam etmektedir.
